‘Cry wolf’ – Over een gedeputeerde die gemeenschapsgeld misbruikte

Wat gebeurde er precies zo’n anderhalf jaar geleden in een weiland in Wekerom? Zeker is dat twee paarden uitbraken uit hun wei, dwars door een raster liepen, waarna een van de paarden verderop werd aangereden door een auto. Na enkele dagen bleek dat paard een gebroken knie te hebben, waarop euthanasie volgde. Een duidelijke zaak zo lijkt het. Maar niet volgens de eigenaresse van het paard en een bevooroordeelde taxateur. Zij hielden een wolf verantwoordelijk voor de dood van het paard. Geruime tijd na het voorval besloot gedeputeerde Harold Zoet (BBB) dat er een compensatie moest worden uitgekeerd aan de paardenhoudster, terwijl aan geen enkele voorwaarde voor een tegemoetkoming was voldaan. Hoe kon dat gebeuren? Uit de informatie die de provincie Gelderland op 7 mei 2025 na een Woo-verzoek openbaar maakte, komt een onthutsend beeld naar voren. Er blijkt geen enkel bewijs te zijn dat er een wolf bij het incident betrokken was. De taxateur faunaschade ging zijn boekje ver te buiten en de BBB-gedeputeerde negeerde alle juridische en ambtelijke adviezen om een zeer fors bedrag aan de paardeneigenaar te kunnen uitkeren. Reden voor Fauna4Life om dieper in deze zaak te duiken.

De zaak
Op de vroege ochtend van 7 december 2023 braken twee paarden uit vanuit een weide, waarna één van de paarden door een auto werd aangereden. Een dag later komt een dierenarts de wonden behandelen. De dierenarts meent krab- en bijtwonden in de hals/nek te zien en schakelt BIJ12 in. (BIJ12 ondersteunt provincies onder andere bij het taxeren en uitkeren van tegemoetkomingen bij faunaschade.) BIJ12 stuurt een dag later een taxateur. Deze neemt enkele monsters van de al behandelde wonden en van een drol die hij bij de wei vindt. Daar meent hij ook een pootafdruk van een wolf te zien. Enkel op basis van het gegeven dat er wolven in de omgeving leven en er eerder in de regio wolvenschade is geconstateerd, oppert hij dat de krassen op het paard door een wolf gemaakt kunnen zijn. In zijn rapportage spreekt hij over ‘aanvallen’ op twee paarden, zonder dat daar enig concreet bewijs voor is. Hierin gaat hij ver buiten zijn boekje: een taxateur moet zich bij een taxatie houden aan de feiten en ook uitsluitend feiten weergeven. Hij gaat zelfs nog verder door direct een ‘prijskaartje’ aan het paard te hangen: 23.000 euro. Iets waartoe hij niet bevoegd is. De richtlijn van BIJ12 schrijft namelijk voor dat hiervoor vakkennis over de paardenhouderij vereist is. Door zijn onprofessionele handelen heeft hij intussen bij de eigenaar de verwachting gewekt dat de schade in aanmerking kan komen voor compensatie. Het verhaal, dat nog steeds bestaat uit enkel aannames en vermoedens, wordt intussen gretig verspreid door verschillende media. De eigenaresse is er ondertussen van overtuigd geraakt dat de paarden zijn losgebroken doordat ze zijn opgejaagd door een wolf. Ze claimt ook regelmatig wolven te hebben zien op wildcams (wat de vraag oproept waarom ze haar paarden dan niet beter beschermt of ’s nachts veilig binnen stalt…).

De feiten
Slechts in één van de monsters wordt DNA aangetroffen: van een hond! De gebroken knie die uiteindelijk leidde tot de dood van een van de paarden, was veroorzaakt door een auto. Zonder deze aanrijding had het paard nog geleefd.

Negatieve adviezen
In de beleidsregels staat: “Een tegemoetkoming wordt verleend als het landbouwhuisdier met zekerheid of zeer waarschijnlijk door een wolf is gedood!” Een uitgemaakte zaak zou je zeggen.

De dood van het onderhavige paard is op geen enkele manier direct of indirect toe te schrijven aan een wolf. Een deskundige bij BIJ12 herkent in de foto’s van de verwondingen ‘geen mogelijke tanden of krassen’. De wond van het paard is mogelijk ontstaan bij het springen/wegrennen tegen het raster. Er zijn ook geen visuele sporen of omgevingsfactoren die erop wijzen dat er een wolf bij het incident betrokken was. De conclusie van BIJ12 is dan ook: er is geen zekerheid en het is ook niet ‘zeer waarschijnlijk’ dat de schade is veroorzaakt door een wolf en de schade komt dan ook niet in aanmerking voor tegemoetkoming. Hetzelfde geldt voor indirecte schade, zoals gevolgschade: “Conform onze beleidsregels vergoeden wij deze schade niet en juridisch wordt afgeraden tot uitbetaling over te gaan.” Het intern ambtelijk advies aan de gedeputeerde is eveneens duidelijk: “Advies – Ambtelijk zou mijn advies zijn om, hoe spijtig de situatie ook is, niet te vergoeden.” BIJ12 geeft meermaals aan wat de risico’s zijn als de gedeputeerde toch overgaat tot vergoeding: wanneer schade wordt vergoed op basis van vermoedens in plaats van feiten en beleidsregels onder politieke druk worden opgeschort, dreigt precedentwerking. Ze noemt ook het risico op (ongeoorloofde) staatssteun, en het gaat niet “om bijzondere omstandigheden waaraan bij het opstellen van de beleidsregel niet is gedacht en waaraan in redelijkheid niet hoefde te worden gedacht.” BIJ12 is ook bang voor reputatieschade: “Maar, als ik aan het Woo verzoek denk … zal dit in het openbaar wel de algemene beeldvorming bevestigen dat er bij taxaties ‘altijd alles’ misgaat. Terwijl er natuurlijk ook veel goed gaat.”

De gedeputeerde beslist anders
Toch besluit gedeputeerde Zoet om deze dringende adviezen in de wind te slaan. Hij staat erop dat er 26.345,07 euro wordt uitgekeerd aan de eigenaar van het paard. Hij schrijft: “Ik denk dat ik heel duidelijk ben geweest. BIJ12 en Attema (taxateur) hebben hier steken laten vallen en het niet correct afgehandeld. Jij hebt mij de vorige keer twee keuzes voorgelegd en daarin ben ik duidelijk geweest. Afhandelen en schade uitkeren zoals eerder besproken.” Terwijl de provincie zelf al had toegegeven dat het ‘onvoldoende zeker’ is dat er een wolf bij het incident betrokken was, schrijft ze in haar motivering van het positieve besluit tot uitkering dat “het het meest waarschijnlijk is te achten dat de verwondingen inderdaad zijn toegebracht door een wolf”. Een pertinentie onwaarheid. De gedeputeerde handelde in strijd met de algemene beginselen van behoorlijk bestuur en schaadde zo het vertrouwen in de overheid en de reputatie van BIJ12. Ook heeft het geval tot onnodige onrust geleid. Ten slotte is er ten onrechte een groot bedrag bij de wolvenschade in Gelderland gerekend, die niet aan wolven was toe te schrijven. Het belang van de eigenaresse was duidelijk: zij wilde geld zien. Maar waarom moest en zou de heer Zoet per se de wolf in het beklaagdenbankje willen zetten? Het blijft gissen. Hoe dan ook heeft hij deze tragedie misbruikt om publiek geld te verkwisten aan een niet-legitiem doel.

Bron: Woo-besluit over dossier sportpaard Wekerom

13 juni 2025