De provincie Friesland verleende recent vergunning voor het afschot van damherten in het gebied Oranjewoud-Katlijk ten behoeve van de verkeersveiligheid. Daarbij werd toestemming verleend om de dieren te schieten, vanaf 2 uur voor zonsopkomst tot 2 uur na zonsondergang. Fauna4Life heeft hier samen met Animal Rights bezwaar tegen gemaakt. Daarbij is tevens bij de rechtbank een schorsingsverzoek ingediend. Vanwege de onomkeerbaarheid van deze actie is de vergunning direct geschorst, waardoor de dieren voorlopig veilig zijn.

Verkeersveiligheid
Volgens de provincie is het afschot nodig vanwege de openbare veiligheid, waarbij wordt gedoeld op de verkeersveiligheid. Er worden in dit gebied af en toe damherten aangereden, maar dat geldt ook voor andere diersoorten, zoals egels, padden, allerlei soorten vogels en reeën. Wegen vormen een groot gevaar voor dieren, maar leiden verder meestal alleen tot blikschade. Uiteraard vinden ook wij dat aanrijdingen zoveel mogelijk moeten worden voorkomen, maar de vraag is op welke manier de veiligheid op wegen kan worden verhoogd.

Friesland meent dat het doden van een groot aantal damherten noodzakelijk is en dat met deze vergunning ‘op een zorgvuldige wijze invulling wordt gegeven wordt aan de wettelijke bepalingen’. In de vergunning staat echter: ‘De vergunning heeft als doel het beperken van de omvang van de populatie damherten’. Het gaat dus helemaal niet om het verhogen van de veiligheid. De mannelijke dieren mogen het hele jaar in het hele gebied worden geschoten. De vrouwelijke dieren en kalveren zijn vogelvrij verklaard van 1 september tot 31 maart. Er lopen volgens de provincie nu ongeveer 600 damherten in dit gebied en dit zou moeten worden teruggebracht tot 80-90 dieren. Hoezo, zorgvuldig.
Dat er sprake is van andere belangen dan de veiligheid, blijkt ook uit het bijgevoegde werkplan. Daarin staat: “Het damhert is naast een prachtig dier ook na het afschot een prachtig stuk natuurlijk vlees/wild. De afzet van het vlees zal dan ook van af het begin goed georganiseerd moeten worden.”

Andere oplossingen
Het is nog maar de vraag of er daadwerkelijk 600 damherten aanwezig zijn, maar daar gaat het helemaal niet om. Pauline de Jong, Fauna4Life: “Om het aantal aanrijdingen naar beneden te brengen, moeten op en langs de betreffende wegen maatregelen worden genomen. Alleen op die manier wordt daadwerkelijk bijgedragen aan de veiligheid.”
Ook als er nog maar 80 of 90 herten over zijn, zullen deze dieren regelmatig oversteken, aangezien hun leefgebied door wegen wordt doorsneden. Dat geldt tevens voor de andere aanwezige dieren. Het doden van willekeurige dieren in het hele gebied neemt het risico op aanrijdingen niet weg. Het afschot vormt dan ook geen oplossing.
Er kunnen maatregelen worden getroffen, waardoor de veiligheid wel wordt verhoogd. De belangrijkste is het verlagen van de maximumsnelheid en daar ook op handhaven. Dat laatste is essentieel, aangezien op de weg waar de meeste aanrijdingen plaatsvinden, regelmatig te hard wordt gereden. Een andere maatregel is het verlagen van de vegetatie in de wegbermen. Het is belangrijk dat verkeersdeelnemers en dieren elkaar tijdig zien. Het gaat daarbij om maatwerk, waarbij eerst goed in kaart moet worden gebracht waar zich knelpunten bevinden, zodat die gericht kunnen worden aangepakt.

Wij gaan ervan uit dat de rechter ook zal inzien dat de provincie deze toestemming op onjuiste gronden heeft verleend en de wettelijke bepalingen niet heeft toegepast. En wij hopen dat de provincie eindelijk gaat inzetten op maatregelen die wel effectief zijn.

18 december 2024