Wolven in park de Hoge Veluwe door rechter vogelvrij verklaard

Op 6 mei verleende de provincie Gelderland vergunning om een ‘probleemwolf’ op de Hoge Veluwe dood te schieten. Het dier zou volgens de provincie ‘ernstig afwijkend en onvoorspelbaar gedrag’ vertonen. Het betreffende dier zou eenvoudig te herkennen zijn en er zou geen andere oplossing beschikbaar zijn. Fauna4Life heeft tegen dit besluit bezwaar gemaakt en tevens een schorsingsverzoek bij de rechtbank ingediend. Helaas besloot de rechter dat het afschot toch mag plaatsvinden.

Probleem uitgelokt
Eerder was voor een wolf op de Hoge Veluwe een vergunning verleend om een paintballgeweer in te zetten, omdat dit dier te veel toenadering tot mensen zoekt. Dit gedrag is veroorzaakt, doordat de wolven door mensen zijn gevoerd. Omdat deze vergunning in eerste instantie volgens de rechter onvoldoende was onderbouwd, duurde het enige tijd voordat het paintballgeweer kon worden gebruikt. Om onduidelijke redenen is dat vervolgens niet gebeurd. De provincie verleende na afloop van deze vergunning ook geen nieuwe om er alsnog voor te zorgen dat de betreffende wolf weer afstand tot mensen zou houden.
Begin dit jaar werd iemand, die in op de Hoge Veluwe aan het joggen was, gebeten. Op basis van DNA-onderzoek werd vastgesteld dat het zou gaan om een wolf. Er was door de betreffende persoon ook een foto van het dier gemaakt, maar deze was dermate vaag dat een goede identificatie niet mogelijk is. Toch meende de provincie dat het zou gaan om dezelfde wolf waar eerder de vergunning voor het gebruik van het paintballgeweer voor was verleend. De provincie besloot nu direct vergunning voor afschot te verlenen met als argument dat het te laat zou zijn om het gedrag van deze wolf nog aan te passen.

Bezwaar
Fauna4Life heeft tegen de vergunning bezwaar gemaakt en tevens een verzoek om schorsing bij de rechtbank ingediend. Wij gaven daarbij aan dat er een escalatieladder is vastgesteld die moet worden doorlopen, voordat de laatste stap, te weten het doden, kan worden overwogen. In dit geval is alleen getracht om de wolf te verjagen, maar is niet geprobeerd om het gedrag structureel te veranderen door middel van een pijnprikkel via een paintballgeweer. Daarnaast had de wolf kunnen worden verdoofd, waarna hij van een zender had kunnen worden voorzien. Op die manier had kunnen worden vastgesteld of inderdaad steeds dezelfde wolf bij verschillende incidenten/interacties met mensen betrokken is. Bovendien zou dan bekend zijn waar het betreffende dier zich bevindt. Bijkomend voordeel is dat zenderen op zich een negatieve prikkel vormt voor de betrokken wolf, die daardoor leert om afstand te houden tot mensen. Er konden dus verschillende alternatieve maatregelen worden getroffen om toekomstige confrontaties te voorkomen, zodat geen vergunning had mogen worden verleend voor het doden van het dier.
Bovendien hebben wij erop gewezen dat helemaal niet zeker was dat één wolf betrokken was bij alle incidenten.

Uitspraak
De uitspraak van de rechter heeft ons verbijsterd. Terwijl alle geraadpleegde deskundigen, die al vele jaren bij dit onderwerp betrokken zijn, het plan om de wolf te doden sterk afkeuren, liet de rechter zich geheel leiden door de deskundige die door de provincie was ingehuurd. De rechter kwam tot de conclusie dat de provincie voldoende aannemelijk had gemaakt dat de betreffende wolf goed herkenbaar zou zijn door ‘onderscheidende uiterlijke kenmerken die op foto’s zichtbaar zouden zijn’. Dit is opmerkelijk, aangezien er maar één foto door de jogger is gemaakt en die is veel te vaag voor een goede identificatie. Glenn Lelieveld, wolvenexpert, zegt daarover: “De beelden bij het incident zijn van dusdanig slechte kwaliteit dat onderscheidende uiterlijke kenmerken onvoldoende zichtbaar zijn. Voor een goede opname van uiterlijke kenmerken dienen beide zijden (kop en flank) en de staart goed gefotografeerd te worden.”

Met betrekking tot de alternatieven stelt de rechter dat tijdens de zitting de wolvendeskundige van de provincie aangaf dat hij niet geheel kan uitsluiten dat paintballen een positief effect zou kunnen hebben op het afwijkende gedrag van de wolf, maar dat daar nooit onderzoek naar is gedaan. Hij gaf ook aan dat uit Amerikaanse onderzoek blijkt dat het zou kunnen werken. De rechter besluit vervolgens dat zij niet met zekerheid kan vaststellen dat het een geschikt alternatief is!
Dat is de omgekeerde wereld. Het gaat hier om een beschermde diersoort die zich in Nederland niet in een gunstige staat van instandhouding bevindt. In dat geval dient de grootst mogelijke terughoudendheid te worden betracht als het gaat om het doden. Pauline de Jong: “ Zolang niet is vastgesteld dat een maatregel niet het gewenste effect heeft, kan natuurlijk niet worden besloten om deze stap dan maar helemaal over te slaan.”

De bezwaarprocedure loopt nog, maar de provincie heeft uiteraard helemaal geen haast om onze bezwaren te behandelen. Er zal, voordat er een hoorzitting wordt gepland, ongetwijfeld een wolf zijn geschoten. Het zal daarbij volstrekt onduidelijk zijn of het om dezelfde wolf gaat, maar daar zal de provincie niet van wakker liggen.

21 mei 2025