Het zal niet lang duren voordat wolven zich permanent in Nederland gaan vestigen. Een roedel wolven bevindt zich nu al in Duitsland op slechts 20 kilometer vanaf de grens met Drenthe. Bovendien werd er de afgelopen jaren al af en toe een wolf in Nederland gesignaleerd of werden er sporen gevonden. En uit onderzoek is gebleken dat dit voorjaar zes verschillende wolven Nederland hebben bezocht. Deze individuele wolven zwierven kortere of langere tijd door Nederland en daarbij konden ze overal opduiken. Door boeren zijn schades gemeld, die deze dieren  met name aan schapen kunnen aanrichten. Uit DNA-onderzoek is gebleken dat er in alle provincies behalve Zeeland, Noord- en Zuid-Holland schapen zijn doodgebeten door een wolf. Enkele jaren geleden werd dit al voorzien en daarom is er een Wolvendraaiboek opgesteld. Daarin worden richtlijnen gegeven hoe er met wolven moet worden omgegaan en zijn afspraken gemaakt over schadevergoedingen. Het gaat om een beschermde inheemse diersoort die ook door internationale verdragen wordt beschermd. Wolven mogen dus niet worden gevangen of gedood.

Deskundigen wijzen erop dat schapen goed en effectief kunnen worden beschermd. In de praktijk is gebleken dat het plaatsen van een deugdelijke afrastering, schrikdraad of de inzet van waakhonden effectieve middelen zijn om schade te voorkomen. Dit vergt echter een investering en boeren vinden dat ze daarvoor moeten worden gecompenseerd. Doordat de wolven die Nederland aandoen, zich niet in een bepaald gebied vestigen, maar blijven zwerven en daarbij grote afstanden kunnen afleggen, betekent dit in feite dat alle eigenaren van schapen maatregelen moeten treffen om er zeker van te zijn dat een eventuele wolf geen schade kan aanrichten.

Geen probleem, maar aanwinst
Op dit moment gaan de berichten over wolven met name over de schade die ze mogelijk veroorzaken aan vee en over de risico’s die mensen zouden lopen. Uit bepaalde kringen wordt de druk zelfs opgevoerd om deze diersoort zijn beschermde status te ontnemen of in ieder geval ruimte te bieden aan bestrijding. Maar ook in het Wolvendraaiboek wordt vooral gekeken naar de aanwezigheid van exemplaren in Nederland, de risico’s en de schade die deze dieren zouden kunnen veroorzaken en het zelfs eventueel bestrijden van een ‘probleem-exemplaar’. Er wordt vrijwel niet gesproken over het feit dat deze diersoort een enorme aanwinst betekent voor de Nederlandse natuur. Als toppredator heeft de wolf een belangrijk invloed op zijn omgeving. De wolf jaagt op allerlei prooidieren, zoals konijnen, ratten en muizen, maar natuurlijk ook op grotere prooien zoals grote hoefdieren in de vorm van wilde zwijnen, edelherten en reeën. In het geval van hoefdieren zullen ze zich vooral richten op de zwakke en zieke exemplaren, waardoor ze bijdragen aan het gezond houden van deze populaties. Door hun aanwezigheid hebben zij ook een indirecte invloed. Hoefdieren zullen plaatsen mijden waar ze risico lopen te worden aangevallen door wolven. Bovendien zullen ze meer in beweging blijven. Het gevolg daarvan is dat deze grote hoefdieren hun leefgebieden anders zullen gaan gebruiken.

Bevorder vestiging
Vanwege het grote belang van de wolf in het ecosysteem is het belangrijk om in ieder geval delen van ons land aantrekkelijk en veilig te maken voor wolven, zodat ze hier niet alleen af en toe langskomen als zwerver, maar zich ook daadwerkelijk gaan vestigen. Om dit te bewerkstelligen zou ervoor moeten worden gezorgd dat er in Nederland een paar grote gebieden optimaal voor wolven worden ingericht. Dit idee van bosexclosures voor de wolf komt bij Hans van der Lans (Ecoplan) vandaan. Een bijkomend voordeel daarvan is dat wordt voorkomen dat deze dieren blijven rondzwerven en het onzeker is waar ze zullen opduiken. Het inrichten van een aantal grote gebieden speciaal voor wolven zal ertoe leiden dat min of meer bekend is waar de dieren leven en dan is ook duidelijk in welke streek maatregelen moeten worden genomen om de eventueel aanwezige schapen te beschermen.

Het bevorderen van vestiging betekent in de praktijk dat enkele delen van bestaande natuurgebieden zo rustig mogelijk moeten worden gemaakt. Bij voorkeur zouden dan enkele gebieden met een omvang van 100 tot 200 hectare moeten worden afgesloten voor publiek en in dat gebied moet verder ook alle menselijke bemoeienis achterwege worden gelaten. Bovendien moeten de routes naar deze gebieden toe zo veilig mogelijk worden gemaakt.  Dat betekent dat er eventuele ecoducten over snelwegen worden aangelegd en in de oevers van watergangen zo nodig uitstapplaatsen worden gecreëerd. Daarnaast is het natuurlijk heel belangrijk dat het publiek op een goede en eerlijke manier wordt geïnformeerd over het gedrag van deze dieren, hoe men moet reageren bij een ontmoeting met een wolf  en welke maatregelen men eventueel kan nemen om vee te beschermen.

Kijk hier voor meer informatie over de wolf.

14 augustus 2018