Vossen Utrecht voorlopig veilig
De provincie Utrecht heeft zes weken geleden een besluit genomen, waardoor er gedurende het gehele jaar ’s nachts op vossen kan worden geschoten. Vandaag werd ons verzoek om schorsing van deze ontheffing door de Raad van State behandeld. De staatsraad besloot dat deze ontheffing in ieder geval niet mag worden gebruikt, totdat hij volgende week op ons schorsingsverzoek heeft beslist.
Wat vooraf ging
In 2021 gingen Fauna4life en Animal Rights in beroep tegen een ontheffing verleend door de provincie Utrecht om vossen te doden tijdens nachtelijke uren met gebruik van kunstlicht ter bescherming van weidevogels. De rechtbank Midden-Nederland verklaarde ons beroep begin 2022 gegrond, waardoor vossen niet meer mochten worden gedood. Dit gold tot zes weken na het nemen van een nieuwe beslissing op ons bezwaar.
De provincie Utrecht ging tegen deze uitspraak in hoger beroep bij de Raad van State en vroeg daar direct om een schorsing van deze uitspraak, zodat de ontheffing weer zou kunnen worden gebruikt. De Raad van State wees dit verzoek in juni 2022 af. In maart 2023 nam de provincie een nieuwe beslissing op ons bezwaar en verleende daarmee opnieuw ontheffing om vossen te doden gedurende het gehele jaar. Omdat de schorsing van de eerste uitspraak niet langer dan zes weken voor deze nieuwe ontheffing geldt, hebben wij bij de Raad van State om een schorsing gevraagd. Dit verzoek werd vandaag door de Raad van State behandeld.
Onze bezwaren
Wij vinden dat deze ontheffing nooit had mogen worden verleend. De provincie heeft op geen enkele manier aangetoond dat het noodzakelijk is om vossen te doden om weidevogels te beschermen. De provincie kijkt alleen naar de predatie van de eieren en niet naar de overlevingskansen van de kuikens. De provincie weet overigens niet welk percentage van de eieren die zijn verdwenen, door vossen zijn gepredeerd. Er zijn zeker vijf andere diersoorten die nesten prederen. Daarnaast heeft de provincie geen idee hoeveel vossen er in de provincie aanwezig zijn en dus ook niet hoeveel er overblijven, nadat er is geschoten. Op die manier is het effect van het afschot volkomen onbekend.
Werkelijke oorzaken achteruitgang weidevogels
Het gaat slecht met weidevogels, maar de voornaamste oorzaak daarvan is dat de omstandigheden in de gebieden waar ze voorkomen, slecht zijn. Er is sprake van eenvormige weides met Engels raaigras, de grondwaterstand wordt kunstmatig laag gehouden en bestrijdingsmiddelen vanuit de landbouw komen overal terecht. Het gevolg is dat de hoeveelheid insecten al jaren dramatisch afneemt. Bovendien is het aantal bodemdieren sterk achteruitgegaan in dit soort intensief gebruikte gebieden. Hierdoor kunnen de vogels en hun kuikens vrijwel geen voedsel meer vinden. Bovendien wordt er vaak veel te vroeg en dan ook meteen massaal gemaaid, waardoor de kuikens die nog leven, geen dekking meer kunnen vinden. Kortom, de verzwakte kuikens vormen een makkelijke prooi.
Beslissing Raad van State
De staatsraad wilde tijdens de zitting vooral weten wat er is veranderd sinds vorig jaar, toen de Raad van State het verzoek van de provincie om de schorsing op te heffen, afwees. De provincie wees op een onderzoek dat in opdracht van de Faunabeheereenheid is opgesteld. Hierin is alleen de al eerder beschikbare informatie, waarvan het wetenschappelijk gehalte op zijn minst dubieus is, samengebracht. Daarnaast zijn in dit rapport verschillende, ook door ons aangehaalde, rapporten gebruikt om daar zeer selectief uit te citeren. Vervolgens zijn op grond van dat alles verkeerde conclusies getrokken.
De staatsraad gaf aan dat hij volgende week een beslissing neemt op ons schorsingsverzoek. Aangezien de eerdere schorsing inmiddels is verlopen, heeft hij vandaag alvast beslist dat de ontheffing tot die tijd niet mag worden gebruikt.
4 mei 2023