De afgelopen weken deelde gedeputeerde Natuur Han Weber (D66) gratis insectenhotels en bloemenzaden uit aan scholen in ‘zijn’ provincie Zuid-Holland. ‘We moeten nu in actie komen voor de wilde bij.’ ‘Wij bloeien zo met zijn allen op, natuur én mens’, aldus de gedeputeerde. Zuid-Holland wil een natuurvriendelijke provincie zijn. Dat hij zich plots bekommert om bijen rond schoolpleinen is prijzenswaardig, maar deze natuurlievendheid zien we niet terug in het beleid dat hij sinds zijn aantreden in 2011 buiten de schoolpleinen heeft gevoerd. De realiteit is dat de provincie het lot van veel in het wild levende dieren in handen heeft gelegd van de Faunabeheereenheid, een orgaan bestaande uit jagers en belanghebbenden bij de jacht.

178.886 dieren afgeschoten in 2017
Het in 2017 door het college vastgestelde Programma Zuid-Holland Groen, dat de achteruitgang van de biodiversiteit aan planten en dieren moet stopzetten, staat in schril contrast met de aantallen wilde dieren die in datzelfde jaar werden doodgeschoten: 22.074 houtduiven, 6.258 konijnen, 25.456 wilde eenden, 17.710 hazen, 2.387 fazanten, 1.172 knobbelzwanen, 76.159 ganzen, 409 reeën, 287 damherten, 337 vossen, 682 verwilderde postduiven, 11.715 kraaien, 13.504 kauwen en 736 smienten. Een totaal van 178.886 afgeschoten dieren in één enkel jaar, met de kanttekening dat jagers zelf hun afschot registreren. Er is geen controle op de juistheid van deze cijfers, noch toezicht op hun ‘activiteiten’ in het veld.

Jacht op kwetsbare soorten
Houtduif, konijn, wilde eend, haas en fazant staan op de landelijke jachtlijst en mogen ongelimiteerd geschoten worden tijdens, het afhankelijk van de soort, 2,5 tot 5, 5 maand durende jachtseizoen. De populaties van deze soorten nemen al bijna dertig jaar af, maar dat weerhield de gedeputeerde er niet van om boven op de enorme aantallen die elk jaar sneuvelen tijdens het jachtseizoen, gedurende de rest van het jaar ook afschot onder ontheffing toe te staan. Verder gaf hij zijn fiat aan het op grote schaal afschieten van de smient, een overwinterende eendensoort, die als ‘gevoelig’ op de Rode Lijst staat, en staat hij afschot in Natura2000-gebieden toe.

Onvoldoende wettelijke basis
De Wet natuurbescherming staat afschot alleen toe als preventieve maatregelen hebben gefaald. De provincie geeft steevast ontheffingen af voor de maximale periode van vijf jaar, ook zonder de vereiste deugdelijke cijfermatige onderbouwing. Alleen de suggestie van toekomstige schade en gevaar is doorgaans al voldoende om een afschotvergunning te krijgen. Hiermee voldoet de provincie niet aan de zorgvuldigheidseisen die de wet stelt.

Beschermen, niet afschieten
In de praktijk zijn veel diersoorten in Zuid-Holland zo goed als vogelvrij. Een van de speerpunten van het huidige college was dat dierenleed moet worden teruggedrongen. Daar hebben in het wild levende dieren niets van gemerkt. De recente natuurvriendelijke uitspraken van Weber lijken dan ook vooral ingegeven door de aanstaande verkiezingen. De natuur staat in Zuid-Holland, ook zonder jacht zwaar onder druk. En er is al zo weinig natuur, slechts 7%; het minst van alle provincies. Als de provincie niet serieus werk gaat maken van het beschermen van die schaarse natuur en de dieren die daarin leven, is het straks ook voor de menselijke inwoners van Zuid-Holland geen leven meer. Natuur is een gemeenschappelijk goed van groot maatschappelijk én van levensbelang. De provincie heeft de plicht deze belangen veilig te stellen. Om natuur werkelijk tot bloei te brengen moet Zuid-Holland alle soorten koesteren en een eind maken aan het dier- en natuuronvriendelijke pro-jachtbeleid.

Nettie Dekker, en Pauline de Jong – Fauna4Life

Dit opinie-artikel is verschenen in Trouw d.d. 16 maart 2019

17 maart 2019