De rechtbank Lelystad heeft vandaag uitspraak gedaan over het tweede schorsingsverzoek dat door Fauna4Life en Dierbaar Flevoland is ingediend tegen het schieten van edelherten in de Oostvaardersplassen. Deze keer had de zaak betrekking op de vergunning die in het kader van de Wet natuurbescherming door de provincie Flevoland is verleend. Voor het verlenen van deze vergunning had moeten worden aangetoond dat de natuurwaarden van dit gebied niet zullen worden aangetast door het afschot van een groot aantal edelherten. De rechter heeft gekeken naar de rapporten die door de provincie zijn ingediend en kwam tot de conclusie dat daaruit blijkt dat er geen sprake is van negatieve effecten op de overige aanwezige diersoorten.

Verstoring
Die negatieve effecten zijn er volgens ons wel degelijk. Wij hebben erop gewezen dat het afschot sowieso zal leiden tot paniek onder de edelherten en tot vluchtgedrag. De herten zullen een veilig heenkomen proberen te zoeken in het moerasgebied waar juist allerlei vogelsoorten aanwezig zijn die hierdoor verstoord zullen worden. Bovendien zal het geluid van het afschot de duizenden overwinterende ganzen, smienten en andere vogels die foerageren in het grazige gedeelte van het gebied. verjagen.

Schade aan natuurwaarden
Daarnaast hebben wij erop gewezen dat het gaat om een complex ecosysteem, waarin alle aanwezige dieren een cruciale rol spelen. De grote grazers, waaronder de edelherten, zijn van groot belang voor het in stand houden van de grazige vlaktes waar zowel in de zomer als in de winter tal van vogels foerageren. Met name de grote aantallen ruiende grauwe ganzen, die hierdoor worden aangetrokken, spelen een belangrijke rol in het moerasgedeelte. Door hun foerageergedrag houden zij het moerasgebied geschikt voor tal van broedvogels, waarvoor het gebied als Natura 2000-gebied is aangewezen.
Door de provincie wordt beweerd dat de huidige aantallen edelherten niet nodig zijn, maar dat dit aantal prima met bijna 80% kan worden teruggebracht. Dat is onjuist. De huidige aantallen zijn juist cruciaal om het gras voldoende kort en voedzaam te houden voor de ganzen. Als de aantallen grote grazers zo drastisch worden beperkt als de provincie wil, zal het gebied binnen zeer korte tijd sterk gaan verruigen. Dat betekent niet dat de oppervlakte voor ganzen geschikt grasland afneemt, maar geheel zal verdwijnen. De ganzen zijn namelijk zelf niet in staat om de graslanden zodanig te begrazen dat deze geschikt foerageergebied blijven. Het gevolg zal zijn dat het moerasgebied ook zal gaan verruigen en dichtgroeien door gebrek aan ganzen, waardoor tal van moerasvogels sterk in aantal zullen afnemen en ten slotte zullen verdwijnen.

Minder ganzen
Dat het grazige deel van dit gebied minder of helemaal niet meer geschikt is voor ganzen, wordt door de provincie vermoedelijk juist als voordeel beschouwd en is mogelijk zelfs de reden geweest voor de wijziging van beleid met betrekking tot dit gebied. De ganzen zitten de uitbreiding van het vliegverkeer op de luchthaven Lelystad namelijk in de weg.

Dringende oproep
In de uitspraak overweegt de rechter dat het belang van de provincie om nu direct met het afschot te beginnen groot is om op die manier grootschalige wintersterfte en de maatschappelijke onrust die daaruit voortvloeit te voorkomen. Wij vinden dit onbegrijpelijk. Juist in deze periode van het jaar, vlak na de bronst en vlak voor de winter, is het van groot belang dat de aanwezige grote grazers voldoende rust krijgen om zich op de winter voor te bereiden. Zij doen dat door een vetvoorraad aan te leggen, zodat ze de schrale winterperiode met weinig voedsel goed kunnen doorkomen. Door nu op grote schaal gezonde dieren te schieten, is de kans groot dat de dieren die niet geschoten worden onvoldoende tijd en rust krijgen om voldoende vetvoorraad op te bouwen. Hierdoor zullen zij veel moeite hebben om de winter door te komen wat mogelijk leidt tot extra, en dus in feite onnodige, sterfte. Dat zal pas veel onnodige maatschappelijke onrust veroorzaken.
Wij doen daarom bij deze een zeer dringend beroep op Staatsbosbeheer om nu niet te starten met het afschot en de belangen van alle aanwezige dieren in dit gebied te laten prevaleren boven de wensen van de politiek.

Foto: Arno Jan Boere

6 december 2018