Utrechtse spreeuwen voorlopig veilig

In de zomer van 2020 verleende de provincie Utrecht een ontheffing om tot in 2025 een onbeperkte hoeveelheid spreeuwen te schieten op percelen met fruit (van 1 juni tot 1 november) en percelen met olifantsgras (1 augustus tot 1 december). Van een dergelijke ontheffing is in het verleden al flink gebruik gemaakt met duizenden dode spreeuwen als resultaat. Fauna4Life en Animal Rights dienden tegen deze ontheffing een bezwaarschrift in. Als reactie daarop paste de provincie de ontheffing enigszins aan. In de nieuwe ontheffing mochten deze vogels nog steeds in dezelfde periode en op dezelfde percelen worden geschoten, maar er werd een maximum gesteld aan het aantal te schieten vogels, te weten 1210 vogels per jaar.

Beroep
Onze organisaties hebben vervolgens beroep aangetekend. Wij gaven hierin aan dat het slecht gaat met de spreeuw in ons land. Sinds de jaren ‘80 van de vorige eeuw is de populatie met 40% afgenomen. Elke onnodig sterfte van spreeuwen dient daarom te worden voorkomen.
Daarnaast wezen wij erop dat de gronden waarop deze ontheffing had moeten worden gebaseerd, ontbreken. Op geen enkele manier is aangetoond dat spreeuwen belangrijke schade aan de genoemde gewassen veroorzaken. De door de provincie ingebrachte cijfers dateren van bijna 10 jaar geleden. Bovendien kunnen er andere maatregelen worden genomen om eventuele schade te voorkomen of te beperken. Het meest voor de hand ligt het aanbrengen van netten. Maar ook actieve verjaging zonder de vogels te doden, is een mogelijkheid.

Uitspraak
De rechter heeft in maart al een tussenuitspraak gedaan. Daarin werden de gebreken die door de rechtbank werden geconstateerd, benoemd en kreeg de provincie de opdracht om binnen twee weken te laten weten of zij bereid was om de betreffende gebreken te herstellen. De provincie heeft geen gebruik gemaakt van deze gelegenheid en dus heeft de rechtbank nu een definitieve uitspraak gedaan. In deze uitspraak bevestigde de rechter nogmaals dat GS onvoldoende heeft onderbouwd dat er sprake is van een reële dreiging van belangrijke schade. Ook stelt de rechter dat de ontheffing veel te ruim is verleend, aangezien het overnetten van percelen met laagstamfruit een effectieve en kostenefficiënte oplossing is, waarbij afschot niet nodig is. Ons beroep is gegrond verklaard en de ontheffing is geschorst tot twee weken nadat de provincie een nieuwe beslissing op bezwaar neemt. Tot die tijd zijn de spreeuwen veilig.

Reactie
Pauline de Jong, Fauna4Life: “Terecht heeft de rechtbank geoordeeld dat ook deze ontheffing niet in stand kan blijven. Dit is opnieuw een voorbeeld van het feit dat de provincie Utrecht veel te makkelijk ontheffingen verleend om beschermde diersoorten te doden (zie ons bericht hierover). Wij hopen dat deze uitspraak samen met de andere recente uitspraken, uiteindelijk zal leiden tot een aanpassing van het beleid van deze provincie. Maar gezien het feit dat Utrecht tegen de vorige uitspraken in hoger beroep is gegaan, vrezen wij dat dit nog heel lang zal gaan duren.”

4 mei 2022